Lampy owadobójcze – kiedy i gdzie je stosować?

Czy owady latające są groźne dla zdrowia człowieka? Do czego służą i kiedy są stosowane lampy owadobójcze? Jaką wybrać lampę na owady i na co zwrócić uwagę? Jak działa taka lampa? Postaram się w przystępny sposób odpowiedzieć na te i inne pytania nasuwające się w temacie lamp owadobójczych. Ale zacznijmy od początku…

Owady latające – czy są niebezpieczne dla naszego zdrowia?

Czy owady latające są niebezpieczne dla zdrowia człowieka? I tak i nie. Nie można jednoznacznie opowiedzieć się po którejkolwiek stronie. Wiele owadów fruwających, które są dla zdrowia niebezpieczne są również pożyteczne dla człowieka.

Owady to najliczniej występująca grupa zwierząt na naszym globie. W Polsce jest ponad 30 tys. gatunków, z czego najwięcej to chrząszcze i muchówki. Muchówki to ogromny rząd owadów, wśród których są również te zagrażające zdrowiu człowieka. Chodzi tutaj m.in. o muchy i komary. Jednak wiele muchówek to stworzenia bardzo pożyteczne.

Skupię się jednak na tych oddziałujących negatywnie na nasz organizm.

Groźnymi dla człowieka są żądlące osy czy komary i gryzące meszki, ale one głównie są niebezpieczne ze względu na reakcję alergiczną naszego organizmu na ich ukąszenia. Komary mogą przenosić choroby drogą krwi, ale na szczęście w Polsce ich ukąszenia są głównie przyczyną alergii.

Wśród tych wszystkich niegroźnych i bardzo pożytecznych owadów są jednak takie, które przenoszą mnóstwo chorób i w kontakcie z żywnością nie są wskazane. W polskich warunkach są to głównie muchy.

Muchy groźne dla zdrowia

Muchy są groźne z punktu widzenia zagrożenia epidemiologicznego. Są aktywne w dzień i bardzo lubią ciepłe, nasłonecznione miejsca. Najchętniej ukrywają się blisko źródła pożywienia. Żerują zarówno na świeżej i czystej żywności pozostawionej w dostępnych dla nich miejscach, jednak bardzo często na odpadkach wyrzuconych na śmietnik, psujących się i stwarzających zagrożenie dla zdrowia człowieka. Tam też mogą rozwijać się ich larwy.

Według przeprowadzonych badań przez naukowców, mucha – na powierzchni swojego niewielkiego ciała – może przenieść do 6 milionów różnych mikroorganizmów. W układzie pokarmowym (dokładnie w jelicie) nawet 30 milionów, czyli 5 razy więcej. Najczęściej te z powierzchni jej ciała giną pod wpływem promieni słonecznych, jednak te przenoszone w jelicie mogą być przyczyną bardzo groźnych dla człowieka chorób, m.in. duru brzusznego, cholery, czerwonki, gruźlicy, polio czy salmonellozy.

Czy można się ich pozbyć, zwłaszcza z miejsc najbardziej narażonych na łatwe przenoszenie drobnoustrojów? Jest na to wiele sposobów, z czego szybką i bezpieczną metodą jest użycie lampy owadobójczej. Możecie też o tym przeczytać w innym moim artykule Lampy owadobójcze – jak skutecznie pozbyć się natrętnych owadów latających?

Lampa owadobójcza – co to takiego?

Lampa owadobójcza to najczęściej stosowana metoda w miejscach, w których nie można zastosować środków chemicznych, a na efekty metod naturalnych trzeba czekać zbyt długo. Co to takiego?

To dość proste urządzenie złożone z kliku elementów, których połączenie skutecznie rozprawia się z owadami latającymi. Każda lampa musi mieć odpowiednią konstrukcję, która będzie jednocześnie trwała, bezpieczna dla człowieka i jednocześnie skuteczna w usuwaniu owadów zagrażających naszemu zdrowiu.

Można spotkać trzy rodzaje takich lamp owadobójczych, podzielonych wg sposobu unicestwiania owadów latających, a będą to lampy:

• rażące,
• lepowe,
• wiatrakowe.

Ale o tym więcej napiszę przy omawianiu rodzajów lamp owadobójczych w nowym artykule Rodzaje lamp owadobójczych.

Budowa lampy owadobójczej

Lampa owadobójcza zazwyczaj ma obudowę z metalu lub z tworzywa sztucznego, wewnątrz której znajduje się źródło światła zwabiające owady latające i element, który likwiduje owady. W zależności od rodzaju lampy może to być siatka rażąca owady, lep lub wiatrak.

Poszczególne elementy

Z jakich elementów jest zbudowana lampa owadobójcza?

Obudowa – może być metalowa lub z tworzywa – ważne żeby była trwała i długo nam służyła; jest ona „kręgosłupem” całej lampy, do którego mocowane są poszczególne elementy.

Źródło światła zwabiające owady – najbardziej skuteczne będą tu świetlówki emitujące promieniowanie UV-A, ale stosowane są też diody LED; porównując lampę do organizmu człowieka świetlówka UVA to „serce” lampy owadobójczej. Bezpieczniejsze będą te świetlówki UVA, które zostały pokryte specjalną folią antyrozbryzgową – przy stłuczeniu świetlówki szkło nie rozpryskuje się wokół.

Osprzęt elektryczny – znajduje się w każdej lampie, choć go nie widać; dzięki niemu lampa działa, a świetlówki świecą. Producent lampy owadobójczej dobiera odpowiedni osprzęt zależny od rodzaju lampy i źródła promieniowania UV-A. Przy świetlówkach będą to odpowiednie dla nich stateczniki i oprawki do mocowania.

Element eliminujący owada – może to być siatka rażąca prądem (lampa rażąca), lep z mocnym klejem (lampa lepowa) lub wiatrak (lampa wiatrakowa). Rodzaj lampy owadobójczej musi być dobrany do miejsca, w którym ta pułapka na owady ma się znaleźć.

Miejsce gromadzenia zabitych owadów – tutaj też zależy od typu lampy – w lampach rażących jest to tacka, na którą spadają owady porażone prądem, w lampach lepowych jest to lep, który wymienia się co jakiś czas (po nagromadzeniu się na nim owadów), a w lampie wiatrakowej – pojemnik, z którego łatwo usuwa się owady.

Mocowanie – lampa może być zawieszona lub postawiona w odpowiednim miejscu; w zależności od typu lampy może być ona mocowana na łańcuszku albo bezpośrednio na ścianie. Niektórzy użytkownicy po prostu stawiają taką lampę w pożądanym miejscu.

Poniżej przykładowy schemat, jak wygląda standardowa lampa owadobójcza rażąca. Ten typ lampy często możemy zobaczyć w cukierniach, sklepach, kuchniach w restauracjach itp.

Jak działa lampa na owady?

Schemat działania lampy owadobójczej i cel jaki chcemy uzyskać jest taki sam. Nie ma tu znaczenia czy jest to lampa rażąca, lepowa czy wiatrakowa.

Lampa zazwyczaj jest zawieszona lub postawiona w miejscu, gdzie nie chcemy żadnych owadów siadających na pożywieniu, czyli w pobliżu przygotowywanego lub już gotowego jedzenia.

Świetlówki emitujące specjalne promieniowanie ultrafioletowe typu A (UV-A) zwabiają do siebie owady, które kierują się w stronę wabiącego je światła.

Owad przyciągany atrakcyjnym światłem leci w jego stronę. Napotyka tu barierę, którą może być siatka rażąca prądem, lep z mocnym klejem lub wiatrak wciągający owada wgłąb lampy. Teraz nie ma już możliwości wydostania się z tej pułapki, nawet jeśli przeżyje.

Owad spada na tackę lub nie może odlepić się od lepu. Teraz nie zagraża już pożywieniu i nie przeniesie żadnej choroby.

Lampę należy też co jakiś czas konserwować, czyścić ze szczątków owadów i opróżniać pojemnik lub tackę z owadów albo wymienić lep na nowy. Ze względów estetycznych i higienicznych. Takie sprawy kontrolują odpowiednie służby zajmujące się higieną w miejscach, które mają styczność z żywnością.

Kiedy i gdzie należy stosować lampy na owady?

Zgodnie z przyjętymi normami higienicznymi i zasadami określonymi w systemie HACCP, we wszystkich miejscach związanych z żywnością należy zachować wszelkie środki ostrożności i dbać o najwyższy poziom czystości, higieny i bezpieczeństwa.

Jednym z niebezpieczeństw wskazywanych przez System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności czyli HACCP są różnego rodzaju szkodniki. Nie tylko te większe biegające np. szczury i myszy, ale też różnego rodzaju insekty.

Do szkodników w tym znaczeniu zalicza się też owady latające, które – jak pisałem na początku – mogą przenosić na sobie i w swoim układzie pokarmowym wiele groźnych mikroorganizmów. Przez to mogą być źródłem różnych chorób przenoszonych przez żywność i niebezpiecznych dla zdrowia człowieka.

Na wszystkich etapach łańcucha żywieniowego trzeba używać odpowiednich środków, które zabezpieczają żywność przed szkodnikami. Chodzi tu o żywność produkowaną, przetwarzaną, sprzedawaną, ale i tą przeznaczoną do konsumpcji. Szczególnie jeśli jest to mięso, owoce, warzywa, ryby, sery i inne szybko psujące się produkty spożywcze.

W jaki sposób zabezpieczyć się przed insektami latającymi? System HACCP mówi o zabezpieczeniu na wielu polach. Począwszy od odpowiedniego przygotowania samych pomieszczeń (ściany bez pęknięć i szczelin, schludne i czyste otoczenie), aż po odpowiednią ilość pułapek na owady i barier dla „wkradania się” owadów latających do tych pomieszczeń. Mogą to być po prostu siatki (moskitiery) w drzwiach i oknach albo specjalistyczne pułapki na owady oparte o emitowane światło UVA, czyli lampy owadobójcze. Jak widać lampa owadobójcza jest tylko jednym ze sposobów zabezpieczenia przed szkodnikami latającymi.

Gdzie w takim razie stosuje się lampy owadobójcze?

Jest wiele miejsc, w których tego typu pułapki się sprawdzają, ponieważ działają szybko i są bezpieczne w użyciu.

Już na etapie produkcji żywności np. w budynkach inwentarskich – w hodowli krów, trzody chlewnej czy przy produkcji mleka.

Na etapie przetwarzania produktów podstawowych w rolnictwie – w zakładach mięsnych, przetwórniach owoców i warzyw, przy wypieku produktów cukierniczych i pieczywa.

Na etapie dystrybucji żywności, czyli w sektorze detalicznym – w różnego rodzaju sklepach, marketach, cukierniach, lodziarniach, gdzie sprzedaje się gotowy produkt, ale też kroi czy mieli się mięso, kroi sery lub sprzedaje świeże ryby.

Aż w końcu na etapie przygotowywania żywności do spożycia – nie w naszej zwykłej kuchni domowej, ale przy zbiorowym żywieniu. Będą to np. pomieszczenia kuchenne w restauracjach i barach szybkiej obsługi, stołówkach. Nawet na stacjach paliw, gdzie już coraz częściej można kupić proste posiłki przygotowane na miejscu przez obsługę stacji.

Nie w każdym z tych miejsc stosowanie lampy owadobójczej będzie konieczne. Wszystko zależy od wielkości i charakteru miejsca sprzedaży czy przetwarzania żywności. Każde przedsiębiorstwo spożywcze samo dokonuje oceny:

• czy i w jakim zakresie konieczna jest procedura zwalczania szkodników,
• jakimi środkami się to uzyska,
• jakiego sprzętu do tego użyć,
• jaka będzie częstotliwość czyszczenia takiego sprzętu,
• czy konieczne jest stosowanie lampy owadobójczej.

Należy liczyć się również z kontrolą tego stanu przez odpowiednie instytucje np. Sanepid.

Czy stosujesz lampę owadobójczą w swoim sklepie, restauracji albo cukierni? Jeśli chcesz się z nami podzielić skutecznością jej stosowania, jakie są wady a jakie zalety takich lamp, zapraszam do pozostawienia komentarza pod artykułem. Chętnie umieszczę Wasze zdjęcia pokazujące możliwości zastosowania lamp owadobójczych w różnych przestrzeniach. Zapraszam.

Polecane produkty