Oprawki bryzgoszczelne świetlówkowe – rodzaje i zastosowanie

W przypadku samodzielnego wykonywania oświetlenia – zarówno w akwarium czy w innym miejscu narażonym na wilgoć – często stosujemy odpowiednie do tego akcesoria. W przypadku świetlówek, zarówno tych tradycyjnych T8 i T5, ale też i ledowych o kształcie zwykłej świetlówki potrzebne będą odpowiednie oprawki, chroniące trzonki świetlówek przed dostaniem się wilgoci.

Jednym z rodzajów oprawek do świetlówek, które są stosowane w warunkach narażonych na zamoczenie są właśnie oprawki bryzgoszczelne. Co to oznacza?

Bryzgoszczelność – co to takiego?

Bryzgoszczelność to stopień ochrony przed bryzgami wody, które mogłyby dostać się do miejsca styku oprawki i pinów świetlówki, w trakcie gdy cały zestaw podłączony jest pod zasilanie sieciowe. Gdyby woda dostała się do tego miejsca mogłoby dojść do zwarcia. W najłagodniejszym przypadku zadziała wtedy wyłącznik zwarciowy odcinający zasilanie, ale może to też spowodować zniszczenie całego układu elektrycznego: oprawki, świetlówki i statecznika.

Takim sytuacjom ma zapobiegać stosowanie bryzgoszczelnych oprawek z gumowym kołnierzem, które uszczelniają miejsce połączenia świetlówki z oprawką, na styku których płynie prąd elektryczny.

Więcej o odporności na wodę przeczytasz niebawem w poradniku o technicznej stronie oświetlenia.

Rodzaje oprawek bryzgoszczelnych do świetlówek

Oprawki bryzgoszczelne T5 i T8 zbudowane są na podobnej zasadzie. Są produkowane w oparciu o podzespoły znanego włoskiego producenta osprzętu elektrotechnicznego – firmy AAG Stucchi. Tutaj muszę dodać, że oprawki bryzgoszczelne w swojej ostatecznej formie są wykonywane w Polsce, a nie w krajach Dalekiego Wschodu, co zdarza się coraz częściej.

Oprawki produkowane są w dwóch wersjach:

• do świetlówek z trzonkiem G5 – czyli tradycyjnych T5 lub LED T5
• do świetlówek z trzonkiem G13 – czyli tradycyjnych T8 lub LED T8

Kolorystyka nie jest wyszukana, bo mamy do wyboru tylko dwa kolory: biały lub czarny.

Różnią się również długością przewodu zasilającego. Dostępne są w wersjach z przewodem mierzącym 100 cm, 150 cm lub 200 cm. Ta najdłuższa opcja dotyczy tylko czarnych oprawek.

Budowa oprawki bryzgoszczelnej

Baza oprawki bryzgoszczelnej to oprawka AAG Stucchi wykonana z tworzywa sztucznego. Wyposażona została w gumowy elastyczny kołnierz, który w rezultacie uszczelnia trzonek świetlówki i chroni go przed wilgocią.

Każda z oprawek bryzgoszczelnych posiada również przewód zasilający (dł. 100 cm, 150 cm lub 200 cm) w takim samym kolorze, jak gumowy kołnierz. Przewód taki umożliwia zamocowanie statecznika lub zasilacza poza strefą wilgoci lub np. w uszczelnionej puszce.

W przypadku świetlówek LED z wewnętrznym zasilaczem (zasilane jednostronnie), w zasadzie wystarczy jedna bryzgoszczelna oprawka założona na końcówkę tuby LED z zasilaniem, a z drugiej strony zaślepka.

Jednak jeśli tuba ledowa ma być umieszczona w wilgotnym środowisku, należałoby zastosować samą oprawkę z gumowym kołnierzem. Oprawki z gumowym kołnierzem bez przewodu są raczej niedostępne, ale akwaryści często kupują tą z najkrótszym przewodem później go ucinając. Nie jest on bowiem do niczego potrzebny w przypadku jednostronnie zasilanej świetlówki LED. Taki sposób „zaślepienia” odpowiednio uszczelni ten koniec tuby nieużywany do zasilania.

Poza oprawkami i świetlówką, w zestawie oświetleniowym powinny znaleźć się też uchwyty – sprężyste metalowe lub z tworzywa sztucznego do zamocowania świetlówki do podłoża (lub odbłyśnika), ale też odpowiedni statecznik dobrany do mocy świetlówki.

Przegląd oprawek bryzgoszczelnych

Oprawki bryzgoszczelne z przewodem zasilającym przedstawia poniższa tabela:

Oprawki bryzgoszczelne z przewodem – do akwarium i nie tylko

Oprawki bryzgoszczelne T5 i T8, jak sama nazwa wskazuje, można użyć do świetlówek liniowych T5 i T8 lub ledowych tub z trzonkami odpowiadającymi świetlówkom liniowym. Muszą mieć odpowiedni rozstaw pinów w trzonku i średnicę rury, i tak:

• świetlówka T5 – trzonek G5 czyli rozstaw pinów to 5 mm, średnica rury 16 mm,
• świetlówka T8 – trzonek G13 czyli rozstaw pinów to 13 mm, średnica rury 26 mm.

Świetlówki liniowe i tuby LED stosuje się w różnych miejscach – mogą stanowić zwykłe oświetlenie w sklepach, biurach czy w przemyśle, ale też służą jako oświetlenie regałów czy akwariów. Oprawek bryzgoszczelnych można używać w zasadzie w każdym miejscu, ale w szczególności w miejscach narażonych na wilgoć. Są one odporne na bryzgi wody, czyli w przypadku pochlapania wodą nie dostanie się ona do miejsca podłączenia zasilania. Posiadają gumowy kołnierz zabezpieczający trzonek świetlówki przed dostaniem się wilgoci. Dzięki temu można je stosować w akwariach oraz innych miejscach o podwyższonej wilgotności.

Oprawki do świetlówek T5

Oprawka bryzgoszczelna T5 – jak sama nazwa wskazuje – pasuje do świetlówek liniowych T5 i o średnicy 16 mm i rozstawie pinów 5 mm (trzonek G5). Będą to świetlówki T5 o standardowej mocy: 14W, 21W, 24W, 39W, 54W, 80W lub typowo akwarystyczne jarzeniówki T5 o długościach świetlówek T8 czyli 28W, 35W, 45W i 54W (tu 2 typy o dł. 1047 mm i 1200 mm). Pasują też do tub ledowych z trzonkiem G5, ale również promienników nadfioletu (UVC).

Oprawki do świetlówek T8

Oprawka bryzgoszczelna T8 używana jest do świetlówek liniowych T8 o średnicy 26 mm np. o standardowej mocy: 18W, 36W, 58W i tych nietypowych mocy często używanych w akwarystyce: 14W, 15W, 25W, 30W, 38W. Tak jak wersja T5 oprawki te mogą być użyte w odpowiadających im wyglądem tubach LED z trzonkiem G13, ale też do świetlówek UV-A czy promienników UV-C.

W przypadku świetlówek LED trzeba jednak pamiętać, aby przed zakupem takiej oprawki sprawdzić, czy oprawka będzie nadawała się do naszej tuby. W niektórych tego typu świetlówkach producenci w jednym z trzonków umieszczają zasilacz i przez to końcówka takiej tuby jest grubsza niż tradycyjnej liniowej świetlówki. Nie zawsze zmieści się w oprawce hermetycznej czy bryzgoszczelnej. Zawsze lepiej przed zakupem zapytać sprzedawcę, czy taka oprawka nadaje się do naszej świetlówki LED.

Montaż oprawek i uchwytów

Montaż świetlówki oraz 2 szt. oprawek i kompletu uchwytów jest banalnie prosty – nie potrzeba do tego oddzielnej instrukcji. Na pewno zadziałasz intuicyjnie i od razu będziesz wiedział, jak zamocować w nich świetlówkę czy tubę LED.

Ile oprawek do jednej świetlówki?

Każda świetlówka – i tradycyjna i LED – ma dwa trzonki na końcach rury. Dlatego komplet na jedną świetlówkę to 2 szt. oprawek.

Odstępstwem mogą tu być ledowe tuby zasilane jednostronnie, ponieważ tylko jeden koniec tuby potrzebuje oprawki do podłączenia zasilania. Drugi koniec rury może być uszczelniony zaślepką lub samą oprawką z kołnierzem uszczelniającym. Albo w inny sposób, który sam sobie wymyślisz.

Jeśli taką świetlówkę LED chcecie stosować w akwarium, musicie pamiętać, że nie jest ona szczelna; zazwyczaj ma stopień ochrony IP 20, co oznacza, że styk trzonka i rury w ogóle nie ma ochrony przed wodą. Należy tu pamiętać o odpowiedniej ochronie takiej świetlówki LED przed parującą wodą lub ochlapaniem. Może dojść wtedy do spięcia i spalenia świetlówki LED.

Prosty montaż

Do zamocowania oprawek na końcach świetlówki nie potrzebujesz żadnych narzędzi. Wystarczy siła Twoich mięśni. Mimo tego, że instrukcja jest tu zbędna, to może przyda się ta krótka informacja, jak to wszystko połączyć:

1. Trzonek świetlówki T5 lub T8 należy włożyć w odpowiadającą jej oprawkę, która sama zatrzaskuje się na końcu świetlówki. Należy postąpić tak z obu stron świetlówki.

2. Gumowy kołnierz uszczelnia trzonek świetlówki i uniemożliwia dostanie się wilgoci do wnętrza oprawki. Jest to ważne w przypadku oświetlenia w miejscach narażonych na wilgoć, czyli np. w łazience, a nawet w akwarium, gdzie świetlówki narażone są na parowanie wody lub ochlapanie przez bardziej ruchliwe ryby pływające przy tafli wody. Gwarantuje to bezpieczeństwo użytkowania świetlówki w akwarium po włączeniu zasilania.

3. Świetlówkę lub tubę LED z oprawkami mocuje się do podłoża np. do pokrywy akwarium czy odbłyśnika, poprzez uchwyty, które można przykręcić za pomocą śrubek lub np. przykleić.

4. Oprawka posiada przewód o dł. od 100 do 200 cm, który służy do podłączenia statecznika; a w przypadku świetlówek LED – zasilacza LED, jeśli jest taka potrzeba.

Dzięki długiemu przewodowi urządzenie zasilające świetlówkę może być umieszczone poza miejscem wilgotnym, np. poza akwarium.

Jak dołożyć dodatkową świetlówkę w akwarium?

Jeśli masz już świetlówkę (świetlówki) w swojej pokrywie akwarystycznej lub belce i chcesz dołożyć dodatkową świetlówkę T8 czy T5, wtedy idealne są właśnie oprawki bryzgoszczelne i uchwyty. Uchwyty np. metalowe lub z tworzywa sztucznego można „dopiąć” do istniejących już świetlówek i tak zamocować kolejną świetlówkę.

Przykłady z uchwytami metalowymi pokazuję poniżej, na zdjęciach.

Jeśli chcesz podzielić się pomysłami na zastosowanie oprawek bryzgoszczelnych – nie tylko w akwarium – zapraszam do pozostawienia komentarza. Chętnie zobaczę też gdzie stosujecie tego typu oprawki.

Polecane produkty